Stara Fabryka – oddział Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej
pl. Żwirki i Wigury 8
Bielsko-Biała

Walczaki i potomki.

Michał Walczak, Jan Walczak, Mateusz Gębala, Piotr Walczak, Katarzyna Żaczek

Wystawa ma charakter rodowego, artystycznego i historycznego pamiętnika rodziny Walczaków. Byli to nasi przodkowie, mieszkańcy wysoko położonego osiedla w Szczyrku, zwanego Podmagurą. Ich trudne losy przeplatają się z naszymi i, niczym w misternej tkaninie, znajdują swoje odbicie, wpływając na twórczość współcześnie żyjących potomków. Źródłem, z którego czerpiemy, jest ich życie, praca codzienna w gospodarstwie, wysiłek przy obróbce drewna, wiara w objawienie Najświętszej Panienki obok kościoła na Górce, miłość do gór i przyrody. Prości górale, jakimi byli Walczakowie, obdarzeni zostali wieloma talentami muzycznymi i plastycznymi. Ich losy naznaczone zostały piętnem wojny, a potem prześladowaniami reżimu komunistycznego. Dla mnie osobiście najważniejszym elementem stała się pamięć o tragicznych losach przodków z oddziału Bartka (NSZ), którym dedykuję tę wystawę.

                                                                                                                         kurator wystawy: Katarzyna Żaczek

Michał Walczak (1898–1973)
Rzeźbiarz samouk, mieszkał i pracował w Szczyrku. Tworzył w drewnie, głównie interesowała go tematyka sakralna. Od końca lat 60. XX w., brał udział w wystawach towarzyszących Tygodniowi Kultury Beskidzkiej. Jego prace prezentowane były na  wystawach sztuki ludowej w Nowym Sączu (1972), Makowie Podhalańskim (1979), Środzie Śląskiej (1987, 1988).

Jan Walczak (1928–2019)
Rzeźbiarz samouk, muzyk amator związany z orkiestrą Jana Więzika, z zawodu stolarz, zajmował się także pasterstwem. Mieszkał i tworzył w Szczyrku. Rzeźbił w drewnie, inspirując się tematyką świecką, przedstawiającą góralki i górali przy pracy. Jako twórca ludowy prezentował swoje prace na wystawach organizowanych w ramach Tygodnia Kultury Beskidzkiej. W 1984 roku otrzymał Nagrodę TKB Złoty Dzwonek Szczyrku za całokształt twórczości i popularyzację ludowej kultury regionu beskidzkiego.

Katarzyna Żaczek (ur. 1969)
Absolwentka Instytutu Sztuki w Cieszynie, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Dyplom z grafiki warsztatowej uzyskała w 1995 r. w pracowni prof. Józefa Knopka. Edukatorka, instruktorka sztuk plastycznych w Miejskim Domu Kultury w Bielsku-Białej (Kubiszówka) oraz w Katolickim Ośrodku Terapii i Wychowania „Nadzieja”
w Bielsku-Białej. Współorganizowała z Akademią Techniczno-Humanistyczną warsztaty artystyczne w ramach Beskidzkiego Festiwalu Nauki i Sztuki. Publikuje w „Kalendarzu Beskidzkim” teksty poświęcone ludziom z pasją, działającym w obszarze kultury i sztuki. Tworzy w technice linorytu, inspirując się sztuką Józefa Gielniaka, a także prymitywistów, takich jak Nikifor Krynicki, Erwin Sówka, Teofil Ociepka. Swoje grafiki prezentowała na wystawach indywidualnych w Bielsku-Białej, Dębicy, Rudzicy, Jaworzu i Ostrawie, oraz wystawach zbiorowych w kraju (Cieszyn, Bielsko-Biała, Jeleśnia, Nowogrodziec, Kraków, Jelenia Góra) i za granicą (Żylina i Ostrawa). Laureatka II Nagrody Prezydenta Miasta Bielska-Białej, przyznanej podczas 5. Bielskiego Festiwalu Sztuk Wizualnych (2022); wyróżniona Dyplomem dla Twórców i Animatorów Kultury Powiatu Bielskiego (2022). Mieszka w Rudzicy.

Piotr Walczak (ur. 1973)
Rzeźbiarz samouk, z zawodu malarz budowlany. Sztuką zainteresował się dzięki Katarzynie Żaczek, zainspirowany artystycznymi tradycjami rodziny Walczaków ze Szczyrku. Tworzy w glinie, wypracował własną technikę, dzięki której osiąga dynamiczne, pełne ekspresji formy. Laureat Art Naif Festival (nagroda publiczności i III miejsce w kategorii rzeźba, 2020). Swoje prace prezentował na wystawach w kraju (Jasienica, Bielsko-Biała) oraz za granicą (Ostrawa).

Mateusz Gębala (ur. 1978)
Rzeźbiarz ludowy, animator kultury, zajmuje się także grafiką, fotografią, malarstwem na szkle, z zawodu zdun. Mieszka i tworzy w Mesznej. Warsztat artystyczny doskonalił m.in. u Józefa Hulki, Leszka Cieślika, Stanisława Kwaśnego. Od 2021 roku jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie. Założyciel Beskidzkiej Szkoły Rzeźby. Tworzy głównie w kamieniu i drewnie, inspiruje się tematyką sakralną. Wielokrotnie nagradzany, m.in. w konkursie Współczesna Karpacka Rzeźba Ludowa w Kamieniu – Nowy Sącz (2008, 2014, 2020); otrzymał II nagrodę w 8. Międzynarodowym Konkursie na Zabawkę Tradycyjną – Bielsko-Biała (2009), jest laureatem Stypendium Marszałka Województwa Śląskiego w dziedzinie kultury (2015, 2020, 2023). Wyróżniony tytułem Osobowość Ziem Górskich (KGZM, 2020). Uczestnik międzynarodowych wystaw zbiorowych, m.in. Art Naif Festival.

Więcej o wystawie w:
" Muzealnych Wiadomościach" nr 4 (8) wrzesień 2023, str.9-11               

Wernisaż wystawy : 9 listopada 2023, godz. 16.00

Wystawa czynna do 25 lutego 2024