Zbiory Działu Etnografii liczą około czterech tysięcy pozycji inwentarzowych. Są to eksponaty pochodzące przede wszystkim z terenu byłego województwa bielskiego. Największą ich część stanowią elementy strojów ludowych (od końca XIX wieku do dnia dzisiejszego) cieszyńskich, góralskich (Beskid Śląski), pszczyńskich, laskich (przede wszystkim z okolic Białej) i wilamowickich.

Ciekawie przedstawia się zwłaszcza kolekcja srebrnej biżuterii, noszonej głównie w kobiecym stroju cieszyńskim, obejmująca pasy, napierstniki, czyli tzw. orpanty, broszki oraz hoczki – zapinki do serdaków – żywotków cieszyńskich. Zbiór tych ostatnich liczy prawie 1500 sztuk. Wykonano je pod koniec XIX i w 1. połowie XX wieku zarówno techniką odlewu, jak i filigranu.

Część z nich posiada punce imienne, pozwalające ustalić wykonawcę. Wśród hoczków odlewanych ciekawie prezentują się zapinki z motywami figuralnymi (różnego rodzaju lwy, orły dwugłowe, skrzydlate smoki, syreny, aniołki, amorki, jelenie, pawie, gołębie), wiele jest także motywów roślinnych. Hoczki filigranowe mają najczęściej kształt stylizowanych liści i kwiatów wypełnionych esownicami, ślimacznicami i kółeczkami. Licznie prezentowane są także same żywotki oraz czepce naczółkowe z koronkowymi czółkami wykonanymi technikami klockową, szydełkową i igiełkową.

W zbiorach znajdują się również tkaniny dekoracyjne, duży zbiór haftów (jedno- i wielokolorowe, krzyżykowe, płaskie, angielskie, richelieu) oraz szydełkowe koronki koniakowskie.

Sztuka ludowa obejmuje zarówno dawne malarstwo, rzeźbę i oleodruki, jak i sztukę współczesną: rzeźbę, płaskorzeźbę, malarstwo oraz malarstwo na szkle. Część zbiorów stanowią także zabawki i ptaszki wykonane z drewna.

Plastykę obrzędową reprezentują szopki, maski obrzędowe i gwiazdy kolędnicze. Szopki tworzą zbiór bardzo różnorodny, od skrzynek oklejonych papierem z kilkoma postaciami wyciętymi ze sklejki bądź kartonu, przez kryte słomą budynki przypominające wiejskie zabudowania z postaciami wyrzeźbionymi w drewnie, po architekturę kościelną charakterystyczną dla szopek kukiełkowych. Dwie z nich nawiązują do architektury Bielska i Białej. Najstarsza z szopek, nieznanego autorstwa, pochodzi z Godziszki z przełomu XIX i XX wieku. Maski wykonane są najczęściej z drewna. Najpopularniejsze są maski Żyda, Diabła i Śmierci, a także kozy kolędnicze. W zbiorach znajdują się również przebrania Cygana, Cyganki oraz Koni z grupy tzw. Dziadów kolędujących do dziś w Sylwestra i Nowy Rok w niektórych wsiach Beskidu Żywieckiego.

Dział posiada również przedmioty i sprzęty gospodarstwa domowego, eksponaty związane z rzemiosłami ludowymi (przede wszystkim tkactwem i obróbką drewna) oraz uprawą roli i hodowlą.