Część etnograficzna ukazuje stroje ludności zamieszkującej okolice Bielska i Białej, w szczególności wsi, od 1925 roku sukcesywnie włączanych w obręb dwumiasta. Na skutek uwarunkowań historycznych teren ten nigdy nie był jednolity – na zachodnim brzegu rzeki Białej wyraźne były wpływy kultury ludowej Śląska Cieszyńskiego, na wschodnim – dodatkowo wpływy małopolskie. Po obydwu stronach rzeki mieszkała ludność polska i niemiecka, społeczność katolicka i ewangelicka.

Strój był jednym z ważniejszych wyznaczników odrębności, a przy tym łatwym do uchwycenia. Po śląskiej stronie wyróżnia się trzy jego odmiany: strój niemiecki (przez badaczy nazywany też chłopskim, starobielskim czy też bielskim strojem chłopskim), cieszyński, w okolicy Bielska nazywany po prostu śląskim, a także strój laski (Lachów śląskich). Strój noszony przez kobiety z okolic Białej zaliczyć można do grupy strojów laskich, których cechą charakterystyczną była pozorna skromność i prostota, rekompensowana jakością wykorzystywanych tkanin.

Już jednak w okresie międzywojennym sytuacja na tym terenie nie była tak jednoznaczna. Mieszkańcy nie żyli bowiem w izolacji, ale na co dzień kontaktowali się ze sobą, wzajemnie się podpatrując i często przejmując atrakcyjniejsze – ich zdaniem – wzorce. Ostrych granic nie stanowiły ani obszary poszczególnych wsi, ani parafie, ani wreszcie dzieląca te tereny rzeka Biała. Szybkim przemianom sprzyjało bezpośrednie sąsiedztwo obu miast, zatrudnienie w przemyśle włókienniczym i łatwy dostęp do produkowanych tu tkanin fabrycznych.

W tym okresie młode dziewczęta coraz chętniej odchodziły od dawnego, „wiejskiego” stroju i wprowadzały kroje wzorowane na tym, co podpatrzyły podczas codziennego przebywania w mieście. Najpierw włączały do swojej garderoby pojedyncze elementy, by w dalszej kolejności przejść zupełnie na strój zunifikowany, noszony powszechnie w miastach. Wielu kobietom niemieckim, mieszkającym we wsiach bielsko-bialskiej wyspy językowej podobał się strój śląski, więc chętniej chodziły w takim właśnie ubiorze. Z kolei mieszkankom wsi po prawej stronie rzeki Białej przypadły do gustu niektóre elementy charakterystyczne dla noszonego w tym czasie stroju „chłopskiego”. Dlatego w każdej wsi współwystępować mogły różne odmiany omówionych wyżej strojów, a prezentowane na ekspozycji zestawy są zaledwie przykładami.

Ekspozycję etnograficzną dopełniają liczne fotografie archiwalne, przedstawiające mieszkanki okolic Bielska i Białej w różnych odmianach prezentowanych na wystawie strojów, a także mapa ukazująca dawne wioski wchodzące w obręb dzisiejszego miasta.

Kolejnym ważnym przejawem wielokulturowości dawnego Bielska, Białej i okolicy była trwająca przez wieki na tym terenie koegzystencja trzech grup wyznaniowych: katolików, ewangelików i izraelitów.

Rzeka Biała do 1925 roku wyznaczała granicę katolickich biskupstw: wrocławskiego i krakowskiego. W Bielsku od połowy XV wieku siedzibą parafii był kościół św. Mikołaja, podlegały mu świątynie filialne św. Stanisława w Starym Bielsku, św. Trójcy na Górnym Przedmieściu, św. Stanisława w Starym Bielsku oraz św. Małgorzaty w Kamienicy (parafia od 1902). Małopolską częścią dzisiejszego miasta zawiadowali początkowo proboszczowie Komorowic i Lipnika. W 1789 roku wydzielono parafię w Białej, później usamodzielniły się Hałcnów (1829), Straconka (1889) i Mikuszowice (1894).

Działalność kościoła katolickiego reprezentuje m.in. zestaw naczyń liturgicznych z XVIII–XIX wieku, z okazałym cyborium ufundowanym w 1760 roku dla bielskiego kościoła św. Mikołaja przez księcia Aleksandra Józefa Sułkowskiego. Zwracają uwagę eksponaty pochodzące z nieistniejącego już drewnianego kościoła w Kamienicy pod wezwaniem św. Małgorzaty (wcześniej św. Jakuba), m.in. ambona dekorowana polichromią z datą 1553.

Wiodącą grupą wyznaniową nad Białą długo pozostawali ewangelicy. Książę Wacław III Adam wprowadził reformację w Księstwie Cieszyńskim (1545), a hrabia Adam Schaffgotsch, pan na Bielsku, zagwarantował prymat tego wyznania w mieście i okolicy (1587). Luteranie przetrwali ciężkie czasy kontrreformacji (XVII–XVIII wieku) – po patencie tolerancyjnym cesarza Józefa II (1781) założyli w Bielsku parafię zwaną ewangelickim Syjonem. W mieście zwanym „okiem protestantyzmu w Austrii” w 1900 roku stanął pomnik Marcina Lutra. Odrębne parafie powstały w Białej (1781) i w Starym Bielsku (1829).

Dzieje luteranizmu ilustrują m.in.: przywilej wyznaniowy dla bialskich ewangelików wystawiony w 1730 roku przez króla Augusta II Mocnego; ilustrowane drzeworytami Lucasa Cranacha dzieła reformatorskie Marcina Lutra z 1547 i 1548 roku; Biblia w jego tłumaczeniu wydrukowana w 1550 roku, oraz pierwszy bialski modlitewnik pastora M.J. Engelbrechta z 1709 roku. Jest także medal poświęcony patentowi tolerancyjnemu cesarza Józefa II, wybity w 1782 roku.

W XIX wieku Bielsko było największym skupiskiem ludności żydowskiej na Śląsku Cieszyńskim. Większość izraelitów napłynęła tu na przełomie XVIII i XIX wieku. Odgrywali ważną rolę w gospodarce, ustępując pod tym względem jedynie ewangelikom. W 1865 roku założyli gminę wyznaniową. W Białej i Lipniku Żydzi pojawili się już pod koniec XVII wieku. Wygnani w 1765 roku, powrócili na przełomie XVIII i XIX wieku. Odrębną gminę wyznaniową założyli w 1872 roku. Po 1918 roku ich liczba w dwumieście nad Białą wzrosła, II wojna światowa przyniosła większości z nich zagładę. 

Działalność społeczności żydowskiej ukazano m.in. poprzez  szereg przedmiotów kultu religijnego, są wśród nich balsaminki, lampy chanukowe, kubki kiduszowe, wyroby haftowane itd. Na szczególną uwagę zasługuje klaf mezuzy z fragmentem Księgi Powtórzonego Prawa, pochodzący z bielskiej kamienicy pod adresem Rynek 12 czy też lokalnej proweniencji Pięcioksiąg Mojżeszowy w języku hebrajskim z komentarzem cenzorskimi (1819). 

Zmieniające się z biegiem czasu wzajemne proporcje wspomnianych wyżej  trzech grup wyznaniowych ukazują diagramy dla lat 1790, 1880 i 1921. Bogata kolekcja widokówek i grafik prezentuje należące do nich budowle sakralne.