Kobiety od zawsze były dla artystów źródłem natchnienia. Ich piękno i wdzięk odmalowywali w obrazach i odkuwali w twardych kamieniach. Nie inaczej jest w przypadku twórczości Konstantego Laszczki (1865–1956), którego Popiersie dziewczyny, powstałe ok. 1910–1920 roku prezentujemy w ramach naszego cyklu Złap kontakt ze sztuką. Wypatrzone w magazynie. Ta naturalnej wielkości rzeźba wykonana została z wypalanej gliny i gipsu, pokrytych ugrową polichromią. Przedstawia postać o miękko falujących włosach, modnie przyciętych do linii brody. Jej kobiecość i młodość podkreślają kształtne, jędrne piersi. Na twarzy brak egzaltowanych min i gestów, to raczej solidny wizerunek realnej, aczkolwiek anonimowej osoby. Artysta wykonał mnóstwo kobiecych konterfektów, portretował swoje córki, ale też aktorki, żony przyjaciół i znajomych, studentki i liczne anonimowe damy. Wśród nich była także Maria Luiza – żona Juliana Fałata, której – jedną z wielu autorstwa K. Laszki – podobiznę zobaczyć można na stałej ekspozycji w naszym bystrzańskim oddziale: Fałatówce.

Konstanty Laszczka to z pewnością jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy polskich przełomu XIX i XX w. Wykształcony w Paryżu (1891–1896) pod okiem takich artystów, jak:  A. Mercié, A. Falguiere oraz J.L. Gérôme, poznał także nowe prądy plastyczne, które uosabiała twórczość Augusta Rodina. Zaopatrzony w twórczy zapał i bogate doświadczenie, wniósł do rodzimej plastyki ożywczy powiew świeżości. Po powrocie z Francji pracował krótko w Warszawie, by w 1899 r. przystać na propozycję J. Fałata – objęcia stanowiska nauczyciela rzeźby w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, podniesionej w następnym roku do rangi akademii. Profesorem uczelni został mianowany w 1905 r., a w latach 1911–1912 pełnił funkcję jej rektora. Katedrę rzeźby prowadził do przejścia na emeryturę w 1935 r. Z jego pracowni wyszło wielu doskonałych twórców, m.in.: X. Dunikowski, W. Konieczny, H. Kuna, O. Niewska, L. Puget, S. Szulaski.

Rzeźbiarz aktywnie uczestniczył w polskim i europejskim życiu artystycznym. Był członkiem prestiżowych ugrupowań twórczych: Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” w Krakowie, czeskiego Stowarzyszenia „Mánes” i Wiedeńskiej Secesji. Swoje prace prezentował na wielu międzynarodowych wystawach, zyskując zachwyt odbiorców i uznanie jury – pierwsza nagroda w konkursie rzeźbiarskim warszawskiego TZSP (1896), brązowy medal na wystawie w St. Louis (1904) czy złoty medal za całokształt twórczości na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu (1929).

Twórczość K. Laszczki to kalejdoskop tematów, technik i form. Należy wspomnieć, że obok klasycznej rzeźby w kamieniu, gipsie, drewnie czy brązie, w orbicie jego zainteresowań znalazła się ceramika. Przez wiele lat współpracował z fabrykami na krakowskich Dębnikach i w pobliskiej Skawinie.  W jego dorobku znajdziemy monumentalne pomniki, rzeźby nagrobne, płaskorzeźbione płyty dekoracyjne, kompozycje rodzajowe, a przede wszystkim liczne popiersia portretowe. Spod jego ręki wyszły konterfekty przedstawicieli krakowskiego mieszczaństwa, elit naukowych i kulturalnych. Portretował mężczyzn, kobiety i dzieci, za modeli obierał studentów ze swojej pracowni, jak i przyjaciół z grona profesorskiego ASP, a do tych należeli na pewno Leon Wyczółkowski i Julian Fałat.

Oprac. K. Kawczak