20 września 2014 r., w sobotnie popołudnie, Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej otworzyło dla zwiedzających nową wystawę czasową Bielscy książęta Sułkowscy, jakich nie znacie. Wernisaż zgromadził na dziedzińcu Muzeum licznie przybyłych gości: władze miasta, przedstawicieli wielu instytucji naukowych oraz – co przede wszystkim należy podkreślić – członków książęcej rodziny Sułkowskich z różnych stron świata.

Nowa ekspozycja – owoc trzyletnich zintensyfikowanych badań –  to wyjątkowe przedsięwzięcie bielskiego Muzeum, mające wymiar historyczny. Jest pierwszą prezentacją tej linii magnackiego rodu, który trwale związał swe życiowe losy z bielskim zamkiem.

Podzielona została na trzy części tematyczne: Pomiędzy Warszawą, Dreznem i Wiedniem; Lojalni poddani, buntownicy i rewolucjoniści; Liczna familia. Potomkowie księcia Ludwika. Zaproponowana chronologiczna podróż przez epoki, począwszy od 1. poł. XVIII w., aż po poł. XX w. wciąga w zawiłe arkany życia tej niezwykłej rodziny, w przypadku której bogactwo wydarzeń i faktów, starczyłoby na niejeden scenariusz filmowy.

Wystawa ukazuje te opisywane już, ale i w wielu przypadkach nieznane fakty z historii rodu. Nawiązuje do istniejącego, skromnego stanu badań, rozwijając go znacznie, niejednokrotnie podejmując próbę zmiany dotychczasowego punktu widzenia, stereotypowego postrzegania tej familii.  Wystawę ilustruje zbiór ponad 240 eksponatów, udostępnionych m.in. przez członków rodziny – w wielu przypadkach obiekty nieznane dotychczas badaczom, Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Bielsku-Białej oraz Oddział w Pszczynie, Muzeum Okręgowe w Lesznie, Parafię Katedralną pw. św. Mikołaja w Bielsku-Białej, Parafię pw. św. Mikołaja w Lesznie, PAN Bibliotekę Kórnicką, Fototekę Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Izbę Historyczną im. Adolfa Zubera w Kozach oraz prywatnych kolekcjonerów. Uzupełnienie ekspozycji stanowią tablice opisowe z licznymi reprodukcjami zdjęć i dokumentów udostępnione przez członków rodziny oraz liczne instytucje zagraniczne.

Odpłatność za zwiedzanie wystawy z przewodnikiem wynosi 20 zł. 
 

Zobacz też...

Wydarzenia towarzyszące wystawie Bielscy książęta Sułkowscy, jakich nie znacie:

3 lutego 2015 r. w Muzeum Historycznym w Bielsku-Białej, w ramach wystawyBielscy książęta Sułkowscy, jakich nie znacie, została wygłoszona przez Grzegorza Madeja, kuratora wystawy, prelekcja zatytułowana Księcia Sułkowskiego szaleństwa nagrodzone, czyli o ekscentrycznej postaci VII właściciela bielskiego zamku. Okazją do tego spotkania były urodziny Józefa Marii Sułkowskiego  (2 lutego 1848 r.), jednego z bardziej ekscentrycznych arystokratów 2. połowy XIX w.

Dzieciństwo księcia nie było szczęśliwe. Kiedy miał zaledwie dziewięć miesięcy, ojciec – Ludwik Sułkowski – zaangażowany w wydarzenia Wiosny Ludów, został zmuszony do emigracji. Spotkali się ponownie dopiero po czternastu latach. Matka zmarła, gdy miał pięć lat, a dwa lata później wychowujący go w zastępstwie ojca dziadek – baron Dietrich – który dotąd rozpieszczał wnuka. Młody książę, przyzwyczajony do dostatniego życia, musiał je porzucić, ponieważ na polecenie ojca jego wychowaniem zajęli się jezuici. Tak burzliwe dzieciństwo nie mogło nie mieć wpływu na dalsze losy Józefa Marii. Szczęście jednak do niego powróciło, bowiem ten bon vivant rodu Sułkowskich był przez jakiś czas jedynym właścicielem kilkunastu zamków i pałaców w monarchii Habsburgów. Do niego też należał jeden z wiedeńskich teatrów oraz niebagatelne kolekcje sztuki i księgozbiory.

Postać, której życie przez lata dostarczało tematów światowej prasie, współcześnie znana jest tylko z jednej fotografii. Widać na niej przystojnego, kilkunastoletniego chłopca, w uniformie wiedeńskiego Theresianum, ze szpadą przy boku. 

20 marca 2015 r. – pierwszy dzień wiosny

Bielscy Sułkowscy i ich motyle – od Rio Magdalena po Dolinę Luizy

Wykład na temat odkryć przyrodniczych Maksymiliana Sułkowskiego poprowadzi Grzegorz Madej, a dr Jacek Proszyk opowie o rzadkich owadach żyjących w dawnej Dolinie Luizy – ulubionym miejscu letnich spacerów księżnej Luizy Sułkowskiej.

Zamek książąt Sułkowskich

Salon Muzyczny

godz. 17:00

21 kwietnia 2015 r.

Sułkowskich lasy książęce

Prelekcję na temat zabytków związanych z Sułkowskimi, położonych na terenie ich dawnych rewirów leśnych poprowadzi Jakub Krajewski.

Zamek książąt Sułkowskich

Salon Muzyczny

godz. 17:00

15 maja 2015 r.

Konferencja naukowa

Książęta Sułkowscy, jakich nie znacie
Organizator: Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej oraz Uniwersytet Śląski w Katowicach.

W piątek 15 maja, na patio bielskiego zamku zebrali się naukowcy z Warszawy, Torunia, Katowic, Poznania, Bielska-Białej oraz Słowenii i Czech. Powodem tego spotkania była konferencja poświęcona historii rodu Sułkowskich, których wkład w polską i europejską historię był dotychczas tematem rzadko poruszanym. Zorganizowane przez Uniwersytet Śląski w Katowicach i Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej obrady miały na celu ukazanie najnowszego stanu badań, nawiązanie dialogu i porównanie informacji dostępnych w różnych częściach kraju i świata. Wydanie i prezentacja albumu Bielscy książęta Sułkowscy, jakich nie znacie, zawierającego szczegółowy opis eksponatów znajdujących się na tak samo zatytułowanej wystawie, dodatkowo uświetniły wydarzenie.

Otwarcia dokonali Dyrektor Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej Iwona Purzycka i Dyrektor Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego prof. dr hab. Jerzy Sperka. Następnie odczytano oficjalny list od księcia Aleksandra Józefa Sułkowskiego z Wiednia adresowany do uczestników. W imieniu węgierskiej linii rodu Sułkowskich głos zabrała Zofia Mattyasovszky-Zsolnay.

Pierwszą część obrad poprowadziła prof. Ewa Chojecka. Dr hab. Adam Perłakowski z Uniwersytetu Jagiellońskiego rozpoczął od wykładu Aleksander Józef Sułkowski – u źródeł potęgi rodu, w którym przedstawił przebieg zaskakująco szybkiej kariery politycznej założyciela rodu. Dr Jiří Brnovják z Uniwersytetu w Ostrawie rozwinął temat, opisując czeskie i rzymskie szlacheckie tytuły Aleksandra Józefa. Kolejnym prelegentem był prof. Michał Zwierzykowski, reprezentujący Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Profesor przybliżył postać Augusta Sułkowskiego i jego dążenia do władzy. Po krótkiej przerwie, Grzegorz Madej, na podstawie nowo odkrytego inwentarza zamkowego z 1804 r., opowiedział o stanie książęcej rezydencji w Bielsku, w czasach Franciszka Sułkowskiego. Swoje materiały o roli Jana Nepomucena w wydarzeniach politycznych na Nowym Śląsku w 1807 r. zaprezentował prof. Dariusz Nawrot (Uniwersytet Śląski w Katowicach). Ostatnim w pierwszej części obrad naukowcem był Dawid Madziar (Uniwersyt Śląski w Katowicach). Jego wykład omawiał podstawy kariery wojskowej Antoniego Pawła Sułkowskiego – reprezentanta linii rydzyńskiej rodu.

Po przerwie obiadowej kierownie obradami przejął prof. Dariusz Nawrot.

Profesor Uniwersytetu Warszawskiego Jarosław Czubaty, kontynuując wątek Antoniego Pawła, mówił o problemach, jakie książę napotkał po wkroczeniu wojsk rosyjskich do Gdańska w trakcie wojen napoleońskich oraz o łączących się z tym zawiłościach politycznych i społecznych na terenach Polski porozbiorowej. O koneksjach rodziny Sułkowskich z baronem Józefem Dietrichem – kiedyś jednym z najbogatszych magnatów w Europie – opowiedział dr Miha Preinfalk (Instytut Historii Milka Kosa w Lublanie, Słowenia), a Mojca Rjavec zaprezentowała swoje najnowsze odkrycia, dotyczące Stanisława Sułkowskiego i jego potomków w Brestrenicy pod Mariborem. Temat służby wojskowej bielskich Sułkowskich w armii austriackiej i nie tylko referował Piotr Kenig z Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej. Trzecim z kolei przedstawicielem naszej placówki, który zabrał głos, był Jakub Krajewski. Podczas swojego wystąpienia opisał rewiry leśne, będące niegdyś własnością książąt, związane z nimi zabytki, archiwalia i współczesne fotografie najciekawszych z opisywanych miejsc. Tematem kończącym były zagadnienia związane z historią Archiwum Książąt Sułkowskich przechowywanym obecnie w zasobach bielskiego oddziału Archiwum Państwowego w Katowicach. Wykład wygłosiła kierownik tej placówki Grażyna Sokół. Komitet organizacyjny podsumował konferencję i przedstawił plany wydawnicze materiałów pokonferencyjnych, które zostaną opublikowane pod koniec roku.

Wszystkich zainteresowanych tematem bielskich książąt Sułkowskich zachęcamy do nabycia wcześniej wspomnianej publikacji autorstwa Piotra Keniga i Grzegorza Madeja. Album dostępny jest w kasach oddziałów Muzeum Historycznego.

Informujemy, że w kasie Muzeum można nabyć pamiątkowe przedmioty związane z wystawą Bielscy książęta Sułkowscy, jakich nie znacie. Są to: filiżanki porcelanowe wraz z podstawkami (dwa rodzaje zdobień) – 30 zł, kubek porcelanowy – 20 zł, podkładki pod kubki (dwie sztuki w komplecie) – 7 zł, a także moneta kolekcjonerska z wizerunkiem księcia Ludwika Sułkowskiego – 12 zł oraz zakładka do książki – 1 zł