Rok Europejskiego Dziedzictwa Kultury w Muzeum Historycznym w Bielsku-Białej 2018, projekt Złap kontakt ze sztuką – cykl pokazów z serii Wypatrzone w magazynie

Zapraszamy Państwa do odwiedzenia naszej stałej ekspozycji na piętrze Zamku Książąt Sułkowskich, na której od połowy czerwca do początku października br. prezentowany jest obraz Maksymiliana Gierymskiego Odpoczynek na polowaniu ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Zastąpił on dwa nasze eksponaty: Bitwa – pachołek podprowadzający konia i Objuczony kucyk autorstwa Józefa Brandta, które uświetniają monograficzną wystawę prac tego artysty zorganizowaną w stolicy.

Obaj twórcy to wybitni przedstawiciele tzw. polskiej kolonii artystycznej skupionej wokół Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Józef Brandt (1841–1915) w 1862 r. wstąpił w szeregi studentów bawarskiej uczelni, a kilkanaście lat później otworzył tam swoją prywatną szkołę. Był nauczycielem i mentorem wielu polskich malarzy. Artystyczna pasja młodszego o pięć lat Maksymiliana Gierymskiego (1846–1874) wiodła go od edukacji technicznej i udziału w powstaniu styczniowym, przez naukę w warszawskiej Klasie Rysunkowej Wojciecha Gersona, po studia w Monachium. Właśnie w tym miejscu kariery obu twórców nabrały rozpędu. Początkowo malowali obok siebie w pracowni Franza Adama, potem prowadzili własne. Talent Brandta został zauważony już w 1867 r. na wystawie paryskiej, a Gierymskiego dostrzeżono na Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Monachium w 1869 r. Ich dorobek był na tyle wysoko ceniony, że obaj zostali członkami prestiżowej Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie.

Twórczość Maksymiliana Gierymskiego to odejście od doktryny akademickiej i wyraźny zwrot w stronę realizmu. Spod jego pędzla wyszły wspaniałe, często rozległe pejzaże, wzbogacone rozmaitym sztafażem. Krajobraz pełni istotną rolę w kompozycjach rodzajowych i powstańczych, na których jest równoprawnym bohaterem z samotnymi jeźdźcami, grupkami chłopów, Żydów, konnymi furmankami, wojskowymi i rebelianckimi patrolami.

Natomiast prezentowany na ekspozycji Odpoczynek na polowaniu to przykład tzw. malarstwa zopfowego, a więc scen utrzymanych w stylistyce rokoka. Kompozycje takie artysta tworzył w latach 1871–1874, głównie dla zarobku. Obraz wykonany został farbami olejnymi na desce. Charakteryzuje się niezwykłą, wręcz fotograficzną, dokładnością w odwzorowaniu postaci i pejzażu. To jakby tylko mały wycinek z większej sceny. Oto grupa mężczyzn w niebieskich mundurach i charakterystycznych białych perukach, w towarzystwie koni i sfory psów, zatrzymała się na chwilę wytchnienia. Scena rozgrywa się na skraju lasu. Na pierwszym planie, obok niewielkich krzewinek, zaakcentowane są tropy zwierząt. Za myśliwymi dominują masywniejsze pnie buków i grabów. Między nimi widoczne są mniejsze i wątlejsze brzozy. Bardziej szkicowo zarysowane zostały drzewa w głębi obrazu, ich formy wydobyte są ciepłym, miodowym blaskiem słońca, podkreślającym nieco rudziejącą już barwę liści.

Prezentacja wpisana jest w obchody Roku Europejskiego Dziedzictwa Kulturowego.

Oprac. K. Kawczak

wystawa czynna: od 15 czerwca do 3 października 2018